សង្រ្គាមលោក ដែលមិនមានក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ!

ព្រះចៅចក្រព័ទ្ធអង្គទី ៣ នៃសន្តតិវង្សវរ្ម័ន ព្រះចៅអធិរាជ ព្រះបាទសូរ្យ វរ្ម័នទី១ (គ.ស ១០០២ ~ ១០៥០)
✍️ «ស្ថាបនិក ប្រាសាទព្រះវិហារលើកំពូលភ្នំដងរ៉ែក ប្រាសាទភិមានអាកាស ប្រាសាទបាពួន ប្រាសាទឯកភ្នំ ប្រាសាទភ្នំជីសូរ... »
ព្រះនាមក្នុងពេលឡើងគ្រងរាជ្យ
«ធូលីវ្រះបាទកម្រតេងកំត្វន អញស្រីសូយ៌្យវ៌្មនទេវ»
ព្រះបច្ឆានាម ឬព្រះមរណៈនាម
« វ្រះបាទបរមនិវ្វានបទ » ព្រះអង្គជាពុទ្ធសាសនិកជន និកាយថេរវាទ ។
✍️ ព្រះអង្គជាស្ថាបនិក ដែលកែប្រែប្លង់រាជធានីយសោធរៈបុរៈ ជាលើកទី ២ ដោយមានប្រាសាទបាពួនជាស្នូល ។
ព្រះរាជជីវប្រវត្តិ និងការឡើងគ្រងរាជ្យ
✍️ ទ្រង់ប្រសូត្រក្នុងនៃសន្តតិវង្សវរ្ម័ន (មានដូនតា កៅណ្ឌិន្យ) ដែលគ្រប់គ្រងសាមន្តរដ្ឋព្រះពុទ្ធសាសនាខាងជើង នគរលង្កសុកៈ (ស្រីវិជ័យ) គឺនគរស្រីធម្មរាជ ។
✍️ ព្រះអង្គមិនព្រមទទួលស្គាល់ក្សត្រដែលសោយរាជ្យបន្តពីព្រះបាទឧទយាទិត្យវរ្ម័នទី ១ (ព្រះអង្គសោយរាជ្យបានតែពីរបីខែប៉ុណ្ណោះ ក៏បាត់ព្រះកាយ) គឺព្រះបាទជយវីរវរ្ម័ន ដោយហេតុមិនច្បាស់លាស់អំពីសន្តតិវង្សរបស់ក្សត្រដែលបន្តស្នងរាជនៅយសោធរៈបុរៈ ។ ព្រះអង្គបានកេណ្ឌ និងលើកទ័ពមកបោះជំរំនៅខេត្តនគររាជសីមា ហើយច្បាំងដណ្តើមរាជ្យមកវិញនៅឆ្នាំ គ.ស ១០០២ ហើយព្រះអង្គបានរំដោះ និងគ្រប់គ្រងយសោធរៈបុរៈ នៅឆ្នាំ គ.ស ១០០៦ ប៉ុន្តែសង្គ្រាមនៅតែបន្តរហូតដល់ ឆ្នាំ គ.ស ១០១០ ទើបបានជ័យជំនះ និងគ្រប់គ្រងចក្រភពខ្មែរទាំងមូល ។
✍️ ព្រះអង្គបានរៀបអភិសេកជាមួយអតីតមហេសីរបស់ជយវីរវរ្ម័ន គឺព្រះនាង វីរលក្ឝ្មី ហើយមានបុត្រាមួយព្រះអង្គព្រះនាម ព្រះបាទឧទយាទិត្យវរ្ម័នទី ២ ដែលជាក្សត្រសោយរាជ្យបន្តពីព្រះអង្គ ។
✍️ ក្រោយបញ្ចប់សង្គ្រាម ព្រះអង្គបានឲ្យមេទ័ព និងមន្ត្រីសំខាន់ៗជាង ៤០០០នាក់ ធ្វើសច្ចាប្រណិធានចំពោះព្រះភ័ក្ត្រព្រះអង្គនៅឆ្នាំ គ.ស ១០១១ ដូចមានសិលាចារឹកលើក្លោងទ្វារប្រាសាទភិមានអាកាស ។ មន្តីទាំងនេះសុទ្ធសឹងជាអ្នកគ្រប់គ្រងដែនសាមន្តរដ្ឋទាំងអស់របស់ចក្រភពខ្មែរ ។
សង្គ្រាមលោក ដែលមិនបានកត់ត្រាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ!...
✍️ ព្រះអង្គជាអធិរាជសង្គ្រាមដ៏អង្គអាចក្លាហាន ដែលបានធ្វើសង្គ្រាមបង្ក្រាបនគរតូចៗមកដាក់ជានគរចំណុះ~សាមន្តរដ្ឋ ដោយបានវាយយកនគរតូចៗភាគខាងជើង (ហ្លួងព្រះបាងបច្ចុប្បន្ន) និងនគរមន ហរិបុញ្ជយលាំភូន (ក្រោយមកជា នគរទ្វារតី ដែលស្ថិតក្នុងខេត្ត ลำพูน ប្រទេសថៃឡងដ៍បច្ចុប្បន្ន) គ្រប់គ្រងទាំងស្រុងបណ្តានគរតូចៗក្នុងទំនាបទន្លេមេណាម និងទន្លមេគង្គ ។ ទ្រង់បានបន្តលើកទ័ពទៅវាយយកនគរភាគខាងត្បូងដែលត្រូវបានដណ្តើមដោយ នគរស្រីវិជ័យ ។
✍️ សង្គ្រាមនេះចាត់ទុកជា «សង្គ្រាមលោក» ក្នុងសម័យនោះ ដោយមានការធ្វើសឹកទាំងជើងគោក និងជើងទឹក ជាច្រើននគរចូលរួម ។ ក្នុងខណៈដែលកងទ័ពរបស់ព្រះអង្គស្ទើរតែទទួលបានជ័យជំនះទាំងស្រុងទៅហើយ ខាងនគរស្រីវិជ័យបានកេណ្ឌប្រមូលកងទ័ពតាមនគរចំណុះកោះផ្សេងៗ ជាពិសេសនគរកោះជ្វាដ៏មានឥទ្ធិពលមកចូលរួមផងដែរ ។ ដោយមើលឃើញពីវិសាលភាពកងទ័ពនគរស្រីវិជ័យ ព្រះអង្គបានប្រមូលកងទ័ពទាំងអស់ និងសហការជាមួយកងទ័ពរបស់នគរ ព្រះបាទ រាជេន្ទ្រៈ ចោឡៈក្សត្រទី ១ (នគរតាមិល ភាគខាងត្បូង ឥណ្ឌាបច្ចុប្បន្ន) ដែលជានគរមហាមិត្តរបស់ព្រះអង្គ ។ នគរកោះជ្វាត្រូវបង្ខំបង្វែទ័ពទៅទប់ទល់កងទ័ពជើងទឹករបស់ រាជេន្ទ្រៈចោឡៈក្សត្រទី ១ ។ សង្គ្រាមនេះអូសបន្លាយជាច្រើនឆ្នាំ និងចុងក្រោយជ័យជំនះបានធ្លាក់មកលើចក្រភពខ្មែរ និងសម្ព័ន្ធមិត្ត រាជេន្ទ្រៈចោឡៈក្សត្រទី ១ ។ នគរស្រីវិជ័យបានក្លាយជាសាមន្តរដ្ឋរបស់ខ្មែរចាប់តាំងពីពេលនោះរហូតមកដល់ឆ្នាំ គ.ស ១២២០ ចំណែកកោះជ្វាស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រាជវង្ស រាជេន្ទ្រៈចោឡៈក្សត្រ ។
✍️ គួររំលឹកផងដែរក្រោយរំដោះ និងគ្រប់គ្រងយសោធរៈបុរៈទាំងស្រុង ព្រះអង្គបានរឹតចំណងមេត្រីជាមួយ រាជវង្សរាជេន្ទ្រៈ ចោឡៈក្សត្រ (ឥណ្ឌាខាងត្បូង) ព្រះអង្គបានថ្វាយព្រះរាជរថ (រទេះមាស) ជាគ្រឿងបណ្ណការមេត្រីភាពក្នុងកាលនោះ ។
😘😘😘😜😜😜😜😍😍😍😍
ចំណុចខ្លាំងរបស់ អធិរាជ សូរ្យ វរ្ម័នទី ១
👍 ជាក្សត្រមានទសទិធរាជធម៌ មិនគិតប្រយោជន៍ផ្ទាល់ព្រះអង្គ ខិតខំបង្រួបបង្រួមជាតិ យកផលប្រយោជន៍ជាតិជាធំ ។
👍 ជាក្សត្រដែលមានទស្សនៈវិស័យវែងឆ្ងាយ រំដោះនគរពីភាពចលាចល បង្រួបបង្រួមនគរឲ្យមានឯកភាព គិតគូរកិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច និងសុខទុក្ខប្រជារាស្ត្រ ។
👍 រឹតចំណងមេត្រីខាងការទូតជាមួយបរទេស សេដ្ឋកិច្ច បើកពាណិជ្ជកម្មខាងសមុទ្ទជាមួយនគរអាសុីមជ្ឈិមបូព៌ា និងប្រទេសចិន ។
👍 មានយុទ្ធសាស្ត្រ និងចិត្តសាស្ត្រក្នុងការគ្រប់គ្រង និងប្រើប្រាស់មនុស្សចំគោលដៅកិច្ចការ និងសមត្ថភាព ។
👍 មិនវង្វេងក្នុងអំណាច មិនប្រព្រឹត្តរឿងឥតប្រយោជន៍ ដោយមានអគ្គមហេសីតែមួយអង្គ ។
🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
រៀបរៀងដោយ អ្នកនិពន្ធស្រុកស្រែ
«នាយឆើតភូមិដូង»
ក្រុងទេពបុរីស្រីមហានគរ ប្រទេសសៀម
ថ្ងៃទី១៥ ឧសភា ២០១៧